|
ამოცანა 1
საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან ხილის მიკრობული მრავალფეროვნების შესწავლა
კულტურაზე დაფუძნებული მეთოდებით
1.1 ვაშლის ნაყოფებიდან რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატების გამოყოფა
1.2 შავქლიავას ნაყოფებიდან რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატების გამოყოფა
1.3 ატმის ნაყოფებიდან რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატების გამოყოფა
საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში ჩატარებული 4 ექსპედიციის დროს (სურათი 1), ხილის მწიფობის პერიოდში შეგროვდა ვაშლის, შავქლიავას და ატმის სხვადასხვა ჯიშის ნიმუშები. ასევე ვაშლის ნიმუშები აღებულ იყო აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობიდან. გარდა ამისა, მოვიძიეთ შეუწამლავი ვაშლის ნიმუშები რაჭის, კახეთის და სამეგრელოს რეგიონებიდან.
ვაშლის ნიმუშების რაოდენობა ჯამში შეადგენდა 64-ს (სურათი 2, ცხრილი 1), შავქლიავასი - 50-ს, (სურათი 3, ცხრილი 2), ხოლო ატმის - 55-ს (სურათი 4, ცხრილი 3).
ხილის ნაყოფებიდან სელექციურ არეებზე (MRS-, M17-, WLN-აგარი) გამოიყო რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატები. მათ შორის, ვაშლის ნიმუშებიდან გამოყოფილ იქნა საფუვრისა და რძემჟავა ბაქტერიების 80 იზოლატი, შავქლიავას ნიმუშებიდან - 30 იზოლატი, ხოლო ატმის ნიმუშებიდან - 50 იზოლატი. ვაშლის, შავქლიავას და ატმის იზოლატების მრავალჯერადი გადათესვის და პირველადი სკრინინგის შედეგად მოხდა სუფთა კულტურების მიღება (სურათი 5, სურათი 6).
სურ. 1. ექსპედიცია გორის მუნიციპალილეტში
1.1 ვაშლის ნაყოფებიდან რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატების გამოყოფა
სურ. 2. ვაშლის სხვადასხვა ჯიში
ცხრილი 1. ვაშლის ნიმუშების ჯიშები და მათი შეგროვების ადგილები
| პირობითი ნომერი |
ვაშლის ნიმუშების აღების ადგილები |
ვაშლის ჯიშები |
პირობითი ნომერი |
ვაშლის ნიმუშების აღების ადგილები |
ვაშლის ჯიშები |
| 1 |
ნავთლუღის ბაზარი (სოფ. კარალეთი) |
კეხურა |
33 |
გორის რაიონი, სოფ. ხვითი |
ჯონა პრინცი |
| 2 |
ნავთლუღის ბაზარი
(სოფ. ხელთუბანი) |
კეხურა |
34 |
გორის რაიონი, სოფ. ხვითი |
ფუჯი |
| 3 |
ნავთლუღის ბაზარი (სოფ. ხელთუბანი) |
ბროცკი |
35 |
ქუთაისი |
წვრილი ვაშლი |
| 4 |
ნავთლუღის ბაზარი (სოფ. ხელთუბანი) |
ბანანი |
36 |
ქ. გორი |
ფუჯი |
| 5 |
ნავთლუღის ბაზარი (სოფ. კარალეთი) |
ბანანი |
37 |
რაჭა, სოფ.ნიკორწმინდა |
წვრილი ვაშლი |
| 6 |
ნავთლუღის ბაზარი (სოფ. კარალეთი) |
ცარსკი |
38 |
რაჭა, სოფ. ნიკორწმინდა |
ყვითელი ვაშლი |
| 7 |
ნავთლუღის ბაზარი (სოფ. ქიწნისი) |
სინაპი |
39 |
რაჭა, სოფ. ნიკორწმინდა |
გოლდენი |
| 8 |
გორის რაიონი, ზემო ნიქოზი |
კეხურა |
40 |
რაჭა, სოფ. მუხლი |
წითელი კეხურა |
| 9 |
გორის რაიონი, ზემო ნიქოზი |
ბროცკი |
41 |
რაჭა, სოფ. მუხლი |
ბროცკი |
| 10 |
გორის რაიონი, ზემო ნიქოზი |
ბანანი |
42 |
რაჭა,სოფ. შაორი |
ანტონოვკა |
| 11 |
გორის რაიონი, სოფ. რეხა |
ცარსკი |
43 |
რაჭა, სოფ. შაორი |
ბანანი |
| 12 |
გორის რაიონი, სოფ. რეხა |
სინაპი |
44 |
საგარეჯოს რ–ნი, სოფ. გომბორი |
გოლდენი |
| 13 |
გორის რაიონი, სოფ. რეხა |
ბროცკი |
45 |
საგარეჯოს რ–ნი,სოფ. გომბორი |
სინაპი |
| 14 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
ბროცკი |
46 |
საგარეჯოს რ–ნი, სოფ. გომბორი |
ბანანი |
| 15 |
გორის რაიონი, სოფ. ქიწნისი |
კეხურა |
47 |
საგარეჯოს რ–ნი, სოფ. გომბორი |
ანტონოვკა |
| 16 |
გორის რაიონი, სოფ. ქიწნისი |
ბანანი |
48 |
თელავის რ–ნი, სოფ. გულგულა |
კეხურა |
| 17 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
გოლდენი |
49 |
თელავის რ–ნი, სოფ. გულგულა |
ანტონოვკა |
| 18 |
გორის რაიონი, სოფ. უფლისციხე |
ცარსკი |
50 |
თელავის რ–ნი, სოფ. გულგულა |
ბანანი |
| 19 |
გორის რაიონი, სოფ. უფლისციხე |
ჯონა პრინცი |
51 |
დედოფლისწყაროს რ-ნი, სოფ. მაჩხაანი |
რედ დელიშესი |
| 20 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
ფუჯი |
52 |
დედოფლისწყაროს რ-ნი, სოფ. მაჩხაანი |
ჯიში უცნობია |
| 21 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
ანტონოვკა |
53 |
სიღნაღის რ-ნი, სოფ. წნორი |
ჯიში უცნობია |
| 22 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
სინაპი |
54 |
სიღნაღის რ-ნი, სოფ. წნორი |
ჯიში უცნობია |
| 23 |
გორის რაიონი, სოფ. თედოწმინდა |
გოლდენი |
55 |
ჩხოროწყუს რაიონის სოფ. მუხური |
მაჟალო |
| 24 |
გორის რაიონი, სოფ. თედოწმინდა |
გრანი სმიტი |
56 |
ჩხოროწყუს რაიონის სოფ. მუხური |
მაჟალო |
| 25 |
გორის რაიონი, სოფ. არაშენდა |
გრანი სმიტი |
57 |
ჩხოროწყუს რაიონის სოფ. მუხური |
მაჟალო |
| 26 |
გორის რაიონი, სოფ. არაშენდა |
გალა |
58 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
გოლდენი |
| 27 |
გორის რაიონი, სოფ. არაშენდა |
გრანი სმიტი |
59 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
გოლდენი |
| 28 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
გალა |
60 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
ჯონა პრინცი |
| 29 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
გოლდენი |
61 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
ფუჯი |
| 30 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
გოლდენი |
62 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
ანტონოვკა |
| 31 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
სტარტი |
63 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
ბანანი |
| 32 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
გოლდენი |
64 |
აგრარული უნივერსიტეტის საცდელი მეურნეობა |
ბროცკი |
გვერდის დასაწყისი
1.2 შავქლიავას ნაყოფებიდან რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატების გამოყოფა
სურ. 3. შავქლიავას სხვადასხვა ჯიში
ცხრილი 2. შავქლიავას ნიმუშების შეგროვების ადგილები
პირობითი ნომერი |
შავქლიავას ნიმუშების აღების ადგილები |
შავქლიავას ჯიშები |
პირობითი ნომერი |
შავქლიავას ნიმუშების
აღების ადგილები |
შავქლიავას ჯიშები |
| 1 |
გორის რაიონი, ზემო ნიქოზი |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში
(2 ნიმუში) |
15 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
შავქლიავა
(3 ნიმუში) |
| 2 |
გორის რაიონი, ზემო ნიქოზი |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში |
16 |
გორის რაიონი, სოფ. თედოწმინდა |
შავქლიავა
(2 ნიმუში) |
| 3 |
გორის რაიონი, ზემო ნიქოზი |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში |
17 |
გორის რაიონი, სოფ. თედოწმინდა |
შავქლიავა
(2 ნიმუში) |
| 4 |
გორის რაიონი, სოფ. რეხა |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში |
18 |
გორის რაიონი, სოფ. არაშენდა |
შავქლიავა |
| 5 |
გორის რაიონი, სოფ. რეხა |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში |
19 |
გორის რაიონი, სოფ. არაშენდა |
შავქლიავა
(2 ნიმუში) |
| 6 |
გორის რაიონი, სოფ. რეხა |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში |
20 |
გორის რაიონი, სოფ. არაშენდა |
შავქლიავა (3 ნიმუში) |
| 7 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
ახალი შავი ქლიავის ჯიში |
21 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
შავქლიავა
(2 ნიმუში) |
| 8 |
გორის რაიონი, სოფ. ქიწნისი |
ძველი შავი ქლიავის ჯიში |
22 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
შავქლიავა
(3 ნიმუში) |
| 9 |
გორის რაიონი, სოფ. ქიწნისი |
ძველი შავი ქლიავის ჯიში |
23 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
შავქლიავა
(2 ნიმუში) |
| 10 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
ძველი შავი ქლიავის ჯიში |
24 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
შავქლიავა
(3 ნიმუში) |
| 11 |
გორის რაიონი, სოფ. უფლისციხე |
ძველი შავი ქლიავის ჯიში |
25 |
გორის რაიონი, სოფ. ფხვენისი |
შავქლიავა
(3 ნიმუში) |
| 12 |
გორის რაიონი, სოფ. უფლისციხე |
ძველი შავი ქლიავის ჯიში |
26 |
გორის რაიონი, სოფ. ხვითი |
შავქლიავა |
| 13 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
ძველი შავი ქლიავის ჯიში |
27 |
გორის რაიონი, სოფ. ხვითი |
შავქლიავა |
| 14 |
გორის რაიონი, სოფ. კარალეთი |
შავქლიავა (5 ნიმუში) |
28 |
გორის რაიონი, სოფ. ხვითი |
შავქლიავა
(3 ნიმუში) |
გვერდის დასაწყისი
1.3 ატმის ნაყოფებიდან რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრების იზოლატების გამოყოფა
სურ. 4. ატმის სხვადასხვა ჯიშის ნიმუშები
ცხრილი 3. შერჩეული ატმის ნიმუშების ჯიშები და მათი შეგროვების ადგილები
პირობითი ნომერი |
ატმის ნიმუშების აღების ადგილები |
ნაყოფის შეფერილობა/ ჯიში |
პირობითი ნომერი |
ატმის ნიმუშების აღების ადგილები |
ნაყოფის შეფერილობა/ ჯიში |
| 1 |
ქართლი, გორის რ-ნი |
წითელი |
14 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ვეჯინი |
ზებრა |
| 2 |
ქართლი, გორის რ-ნი |
წითელი |
15 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ახაშენი |
ყვითელი ატამი |
| 3 |
ქართლი, გორის რ-ნი |
ყვითელი |
16 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ზეგაანი |
თეთრი ატამი |
| 4 |
კახეთი, გურჯაანის რ-ნი |
წითელი |
17 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
თეთრი ატამი |
| 5 |
კახეთი, გურჯაანის რ-ნი |
ყვითელი |
18 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
ყვითელი ატამი |
| 6 |
კახეთი, გურჯაანის რ-ნი |
ზებრა |
19 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
ყვითელი |
| 7 |
კახეთი, სოფ. კარდენახი |
ზებრა |
20 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
ყვითელი |
| 8 |
ქართლი |
თეთრი |
21 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
ყვითელი |
| 9 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ვაზისუბანი |
ყვითელი |
22 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
ყვითელი |
| 10 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ვაზისუბანი |
ქონელა |
23 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
ყვითელი |
| 11 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ვაზისუბანი |
ზებრა |
24 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი |
თეთრი |
| 12 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. ვაზისუბანი |
ქონელა |
25 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ. |
ზებრა |
| 13 |
კახეთი, გურჯააანის რ-ნი, სოფ.ვეჯინი |
ვაშლატამა |
|
|
|
 |
 |
სურ. 5. ატმებიდან მიკროორგანიზმების გამოყოფის პირველი ეტაპი
სურ. 6. ცალკეული კოლონიების მიღება სერიული განზავებით
გვერდის დასაწყისი
|
